Okula başlamada, en temel konu çocuğun aile ve ev ortamından ilk kez ayrılacak olmasıdır. Ayrılık, kaygıyı da beraberinde getirir. Bu kaygı çift yönlüdür. Hem çocuk hem de ebeveynler ayrılık kaygısı yaşarlar.
Çocuk artık oyun ortamını bırakıp ders ortamına girecektir. İşitsel dünyanın yanına yazılı dünya da eklenir. Bu değişim beraberinde yeni becerilerin gelişimini gerektirir ve çocuğa yeni sorumluluklar yükler. Bunların yanı sıra çocuk bir de yeni bir sosyal dünyada var olmak durumundadır. Yeni roller, yeni kurallar, yeni ilişkiler söz konusudur. İlerleyen yaşlarda bize çok basitmiş gibi görünen bu süreç, çocuklar için hiç de kolay değildir. Peki anne-babalar bu zorlu süreci aşarken nasıl davranmalı?
İşte Uzman Klinik Psikolog Gonca Akkaya’dan ailelere altın değerinde 10 öneri:
1-Okula enerjiyle uğurlayın
Ebeveynler çocuklarının büyümesiyle ilgili karmaşık duygular hissederler. Bir yandan mutluluk ve gurur yaşarken diğer yandan şaşkınlık ve bocalama yaşarlar. Bu ikircikli duygusal tabloyu çocukların hissetmemesi son derece önemlidir. Çocuklar, mutlu ve güvenli bir enerjiyle okula uğurlanmalı. Böylelikle kendilerini daha güvende hissedecek ve büyüme adımlarını atarken daha cesaretli olacaklardır.
Çocuğum okula gitmek istemiyor
2-Rutinler oluşturun
Çocuğunuzun yeni hayatına alışması için gerekli fiziksel düzenlemeleri yapın. Ona bir çalışma ortamı hazırlayın. Okul ihtiyaçları için alışverişi beraber yapın. Uyku ve yemek düzenini okul programına göre yeniden belirleyin. Rutinler oluşturun ve bunlara sadık kalmaya özen gösterin. Örneğin sabahları kahvaltıyı beraber yapabilir, bu esnada sohbet edebilirsiniz. Tüm bunlar çocuğunuzun bu süreçteki duygusal adaptasyonunu kolaylaştıracaktır.
3-Onu bilgilendiri
Okula başlamadan önce çocuğunuzu nelerle karşılaşacağı konusunda onu bilgilendirin.Temel okul kurallarını ve bu kuralların neden önemli olduğunu anlatın. Hazırlıklı olmak kaygıyı azaltacaktır.
4-Yaşadıklarını dinleyin
Özellikle ilk haftalarda çocuğunuzla iletişimde kaldığınızdan emin olun. Yeni düzeni hakkında ne hissettiğini anlamanız önemlidir. Okul sonrasında ona vakit ayırmaya çalışın. Yaşadıklarını ve hissettiklerini dinlemeye hevesli olun.
Çocuğum okula gitmek istemiyor
5-Aşırı kontrolden uzak durun
Çocuğunuzun akademik performansıyla ilgili beklentilerinize dikkat edin. Ona kendi ritmini tutturmak için zaman tanımalısınız. Aşırı kontrolden uzak durmaya gayret edin. Ebeveyn-çocuk ilişkisini derslerin bulandırmaması önemlidir. Elbette derslerine ilgisiz kalmayın ama öğretmenin işini de üstlenmekten kaçının.
6-Kaygınızı yansıtmayın
Çocuk okula gitmek istemezse paniklemeyin. Bu isteksizliğin pek çok nedeni olabilir. Çocuğunuzla kuracağınız iletişim ve yaptığınız gözlemler size bu konuda yol gösterecektir. Bu arada kendi duygularınız da göz ardı etmeyin. Belki de çocuğunuzdan ayrılamayan sizsinizdir. Ebeveyninin ayrılık kaygısı yaşadığını hisseden pek çok çocuk bu kaygıyı emer ve ileriye dönük adım atmakta zorlanır.
7-Bebeksi davranırsa paniklemeyin
Okulun başlamasıyla beraber çocuğunuzda birtakım davranışsal farklılıklar gözlemleyebilirsiniz. Daha talepkar, daha hırçın olabilir. Bu durum sizi panikletmesin. Stresli durumlarda çocuklar gerileyebilir, bebeksi davranışlar sergileyebilirler. Sabırlı olun ve çocuğunuzu yargılamaktan kaçının. Genellikle bu davranışlar zaman içinde kendiliğinden ortadan kalkar.
7-Bebeksi davranırsa paniklemeyin
Okulun başlamasıyla beraber çocuğunuzda birtakım davranışsal farklılıklar gözlemleyebilirsiniz. Daha talepkar, daha hırçın olabilir. Bu durum sizi panikletmesin. Stresli durumlarda çocuklar gerileyebilir, bebeksi davranışlar sergileyebilirler. Sabırlı olun ve çocuğunuzu yargılamaktan kaçının. Genellikle bu davranışlar zaman içinde kendiliğinden ortadan kalkar.
9- Güven duyun, güven verin
Çocuğunuzun okuluna, okulda çalışan kişilere güvenin. Siz güvenip bırakabilin ki çocuğunuz da güvende hissetsin.
10-İlerisi için yapıcı olun
Okula başlama, yeni bir şeye adım atmanın sayısız örneğinden biridir. Erken yaşta deneyimlenen bu yeniliğin nasıl karşılandığı sonraki yenilikler ve değişimler açısından da önem taşır. Bu karşılama ister yapıcı ister sıkıntılı olsun çocuğun repertuvarına eklenir ve yaşamın ilerleyen dönemlerindeki geçiş süreçlerine bir model oluşturur.