Beyin gelişimi ve işleyişindeki farklılıktan kaynaklanan Otizm Spektrum Bozukluğu,
çocukluk döneminde ortaya çıkıyor. Dil, motor ve sosyal iletişim gelişiminde aksamaların
görüldüğü otizmin başlangıcı, bebeklik çağında izlenebildiği gibi, normal gelişim gösteren
çocuklarda da bir süre sonra meydana gelebiliyor. Ebeveynleri, çocuğun çevresi ile
iletişimini takip etmeleri konusunda uyaran Yrd. Doç. Dr. Başak Ayık, erken tanı ve doğru
tedaviler ile çocuktaki otizm belirtilerinin kısmen veya tamamen düzelebileceğini
vurguluyor.
Her yıl 2 Nisan, tüm dünyada “Otizm Farkındalık Günü” olarak anılıyor.
Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Tıp Merkezinden Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Yrd.
Doç. Dr. Başak Ayık, Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) hakkında önemli bilgiler verdi.
Otizm belirtileri, erken çocukluk döneminde başlıyor
‘Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB)’ ya da eski bilinen adıyla ‘Yaygın Gelişimsel Bozukluk
(YGB)‘, çocukluk çağı nörogelişimsel bozuklarından biridir” diyen Yrd. Doç. Dr. Başak Ayık,
“Otizm, beyin gelişimi ve işleyişindeki farklılıktan kaynaklanan ve çocukluk döneminde
ortaya çıkan bir hastalıktır. Belirtileri genellikle erken çocukluk döneminde başlar.”
Otizm başlangıcı 2 şekilde olabilir
Birinci tipte çocuğun gelişimi en başından beri aksayarak ilerler. Birçok gelişim basamağı
(dil, motor, sosyal iletişim alanı gibi) normalden geç kazanılır veya hiç kazanılamaz.
İkinci tipte ise öncelikle normal gelişim gösteren çocuklar bir süre sonra gelişim
basamaklarında gerileme veya duraksama gösterirler.
Çocuğunuzda bu belirtiler varsa, vakit kaybetmeyin!
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Başak Ayık, “Eğer çocuğunuzda belirtiler varsa en kısa zamanda bir çocuk ve ergen psikiyatri hekimine başvurarak değerlendirme
isteyin” uyarısında bulunarak, belirtileri şöyle ifade etti:
6. ayda göz kontağının hiç olmaması veya kısıtlı olması; sosyal gülümsemesinin
(gülümsemeye veya insanlara gülerek karşılık verme) olmaması,
9. ayda hiçbir ses çıkarmaması; insanlarla iletişim kurmaya çalışmaması
1 yaşında adıyla seslendiğinde dönüp size bakmaması,
16. ayda tek bir anlamlı kelimesinin olmaması,
2 yaşında iki kelimelik cümlelerin olmaması veya daha önceden öğrendiği herhangi bir
becerinin kaybı.
En önemli tedavi: “Bireye özel hazırlanmış özel eğitim seansları”
Otizmin en önemli tedavisinin “bireye özel hazırlanmış özel eğitim seansları” olduğunu
kaydeden Başak Ayık, “Temel problem sosyal iletişim alanında olduğundan, özel eğitim
seanslarında diğer gerilik alanları (ince motor, kaba motor gibi) çalışılsa da en önemli
yoğunluk sosyal iletişimi artırma çalışmalarında olmalıdır. Uygulanan bireysel eğitim
seansları evde ebeveynler tarafından desteklenmeli, çocuğun aldığı uyaran ve eğitim süresi
mümkün olduğunca uzun tutulmalıdır” dedi.
Otizmli bireyler hakkında bilinmesi gereken 10 madde
1. Otizm ‘çocuk ve ergen psikiyatrisi hekimleri’ tarafından tanısı konan ve tedavi planı
düzenlenen bir çocukluk çağı bozukluğudur.
2. Otizm bir beyin hastalığıdır, otizmli çocukların beyinlerinde normal bireylerden farklı bir
gelişim gözlenir.
3. Otizmin şiddeti her bireyde farklı gözlenir. Çok ağır tipleri olduğu gibi çok hafif belirtiler
gösteren bireyler de mevcuttur.
4. Otizmin zekâ ile bir ilişkisi yoktur. Üstün zekâlı bireylerde de zekâ geriliği olan
bireylerde de görülebilir.
5. Aşılar otizme neden olmaz. Ancak aşılanmayan çocuğunuz hem kendisi için hem de
toplumdaki diğer çocuklar ve insanlar için ölümcül ve sakat bırakan hastalıklar için ciddi bir
risk oluşturur.
6. Bir çocuktaki otizm belirtileri (konuşmama, çevreye ilgisizlik, tekrarlayıcı hareketler,
göz kontağı kurmama gibi) ne kadar erken fark edilir ve çocuk psikiyatrisi hekimine ne kadar erken başvurulursa tedavi sonuçları o kadar iyi olur.
7. Otizmin bilinen en önemli tedavisi erken yaşta başlatılan ve düzenli devam edilen
bireysel eğitim programlarıdır.
8. Eğer çocuk için uygunsa bireysel eğitime ek olarak dil ve konuşma terapisinden de fayda
görürler.
9. Dikkat sorunları, kendine ve çevreye zarar verme davranışları, takıntılar gibi sorunların
tıbbi çözümü mümkündür ve çocuk psikiyatri hekimlerince tedavi planları ve izlemleri
yapılır.
10. Erken tanı ve doğru tedaviler ile çocuğunuzdaki otizm belirtileri kısmen veya tamamen
düzelebilir.
